|
Τάξη: Β’ Γυμνασίου
|
|
ΜΑΘΗΜΑΤΑ
1.1 Τι είναι η Χημεία και γιατί τη μελετάμε;
1.2 Καταστάσεις των υλικών
1.3 Φυσικές ιδιότητες των υλικών
1.2 Καταστάσεις των υλικών
1.3 Φυσικές ιδιότητες των υλικών
2.1 Το νερό στη ζωή μας
2.2 Το νερό ως διαλύτης – Μείγματα / 2.2.2 Διαλύματα
2.3 Περιεκτικότητα διαλύματος - Εκφράσεις περιεκτικότητας
2.4 Ρύπανση του νερού
2.5 Διαχωρισμός μειγμάτων
2.6 - 2.11
Υποατομικά σωματίδια
Ατομικός αριθμός
Ιόντα
Μόριο - Χημική ένωση
Χημική αντίδραση
Χημική εξίσωση
2.2 Το νερό ως διαλύτης – Μείγματα / 2.2.2 Διαλύματα
2.3 Περιεκτικότητα διαλύματος - Εκφράσεις περιεκτικότητας
2.4 Ρύπανση του νερού
2.5 Διαχωρισμός μειγμάτων
2.6 - 2.11
Υποατομικά σωματίδια
Ατομικός αριθμός
Ιόντα
Μόριο - Χημική ένωση
Χημική αντίδραση
Χημική εξίσωση
3.1 Σύσταση του ατμοσφαιρικού αέρα
3.2 Οξυγόνο
3.3 Διοξείδιο του άνθρακα
4.1 Το έδαφος και το υπέδαφος
Επανάληψη
3.2 Οξυγόνο
3.3 Διοξείδιο του άνθρακα
4.1 Το έδαφος και το υπέδαφος
Επανάληψη
Οδηγίες για τη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών στο Γυμνάσιο για το σχολ. έτος 2020 – 2021
Οδηγίες για τη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών στο Γυμνάσιο για το σχολ. έτος 2019 – 2020
Οδηγίες για τη διδασκαλία των Φυσικών Επιστημών στο Γυμνάσιο για το σχολ. έτος 2016 – 2017
ΧΗΜΕΙΑ
Β΄ Τάξη Ημερησίου και Εσπερινού Γυμνασίου
Θα χρησιμοποιηθούν τα βιβλία:
1. Χημεία Β΄ Γυμνασίου, Βιβλίο Μαθητή, Αβραμιώτης Σ. κ.ά, ΙΤΥΕ «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ, 2015, Κωδικός βιβλίου: 1-21-0105, ISBN 978-960-06-2734-3. (ανακτήθηκε από http://ebooks.edu.gr/ στις 5-7-2016)
2. Χημεία Β΄ Γυμνασίου, Εργαστηριακός Οδηγός, Αβραμιώτης Σ. κ.ά, ΟΕΔΒ, 2007, ISBN 960-06-2039-3. (ανακτήθηκε από http://ebooks.edu.gr/ στις 5-7-2016)
3. Χημεία Β΄ Γυμνασίου, Τετράδιο Εργασιών Μαθητή, Αβραμιώτης Σ. κ.ά, ΟΕΔΒ, 2007, ISBN 960-06-2039-3. (ανακτήθηκε από http://ebooks.edu.gr/ στις 5-7-2016)
Διδακτέα ύλη (Περιεχόμενο - Διαχείριση και ενδεικτικός προγραμματισμός)
Για τη Χημεία Β΄ τάξης Γυμνασίου θα διδαχθεί το βιβλίο «Χημεία» Β΄ Γυμνασίου των Αβραμιώτη Σ., Αγγελοπούλου Β., Καπελώνη Γ., Σινιγάλια Π., Σπαντίδη Δ., Τρικαλλίτη Α., και Φίλιου Γ. (Μία (1) ώρα την εβδομάδα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους).
Σύνολο ελάχιστων προβλεπόμενων ωρών είκοσι πέντε (25).
Η διδακτέα ύλη του μαθήματος ορίζεται σύμφωνα με την ακόλουθη σειρά των ενοτήτων ως εξής:
Ενότητα 1: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ
1.1. Τι είναι η Χημεία και γιατί τη μελετάμε (1 ΩΡΑ)
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι μαθητές πρέπει να μπορούν να ταξινομούν τα υλικά σε φυσικά και τεχνητά/συνθετικά και να αναγνωρίζουν τη Χημεία ως την επιστήμη που μελετά τα φυσικά υλικά και αναπτύσσει τεχνητά/συνθετικά.
Προτείνεται η ενότητα να διδαχθεί ομαδοσυνεργατικά με την αξιοποίηση των ασκήσεων-εργασιών που υπάρχουν στην αντίστοιχη ενότητα του Τετραδίου Εργασιών (1, 2, 3, 4 και 5). Η άσκηση 6, η οποία αφορά στις πρόσθετες ουσίες που υπάρχουν στα συσκευασμένα τρόφιμα, μπορεί να δοθεί στους μαθητές υπό μορφή μικρής ερευνητικής εργασίας.
Για την εμπέδωση και αξιολόγηση της ενότητας προτείνονται: Ωφέλιμες και βλαβερές χρήσεις χημικών προϊόντων»
http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/8391?locale=el Μια μέρα χωρίς Χημεία http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/591
Γνωριμία με το εργαστήριο του Χημικού (1 ΩΡΑ)
Γνωριμία με το εργαστήριο του Χημικού, τα όργανα και τους κανόνες ασφαλείας Από τον εργαστηριακό οδηγό να χρησιμοποιηθούν οι εικόνες με τα όργανα (Ενότητα 6 της εισαγωγής) και να γίνει συζήτηση για τους κανόνες ασφαλείας (Ενότητα 3 της εισαγωγής).
1.2 Καταστάσεις των υλικών (1 ΩΡΑ)
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι μαθητές πρέπει να μπορούν να συνδέουν τις μεταβολές της φυσικής κατάστασης ενός υλικού με τις μεταβολές της θερμοκρασίας .
Προτείνεται να γίνει η πειραματικά το «Παράθυρο στο εργαστήριο: Μεταβολές της φυσικής κατάστασης του νερού» του σχολικού βιβλίου. Επίσης, μπορούν να αξιοποιηθούν από το φωτόδεντρο οι ερωτήσεις και οι ασκήσεις στις καταστάσεις των υλικών http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/1452?locale=el
Ενότητα 4: ΤΟ ΕΔΑΦΟΣ
4.1 Το έδαφος και το υπέδαφος (1 ΩΡΑ)
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι μαθητές πρέπει να μπορούν να συνδέουν το έδαφος με τα μείγματα και να συσχετίζουν το έδαφος και το υπέδαφος με τη ζωή, την ανάπτυξη και την οικονομία.
Προτείνεται να γίνει η εργασία 4.1 που υπάρχει στο Τετράδιο Εργασιών και η δραστηριότητα «Παράθυρο στο εργαστήριο: Αναλύοντας το χώμα».
Ενότητα 2: ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΟ ΑΤΟΜΟ - ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΚΡΟΚΟΣΜΟ ΣΤΟ ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟ
2.2 Το νερό ως διαλύτης – Μείγματα (2 ΩΡΕΣ)
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι μαθητές πρέπει να μπορούν να εξετάζουν την δυνατότητα διάλυσης ορισμένων υλικών στο νερό.
Α΄ Πρόταση: Να γίνει στο εργαστήριο ή στην τάξη από ομάδες 4-5 μαθητών η 2η εργαστηριακή άσκηση (Εξέταση της δυνατότητας διάλυσης ορισμένων υλικών στο νερό) του Εργαστηριακού Οδηγού.
Β΄ Πρόταση: Να γίνει επίδειξη των παραπάνω πειραμάτων από τον διδάσκοντα με συμπλήρωση των αντίστοιχων σελίδων του Τετραδίου Εργασιών από τους μαθητές.
2.5 Διαχωρισμός μειγμάτων (2 ΩΡΕΣ)
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι μαθητές πρέπει να μπορούν να επιλέγουν την πιο κατάλληλη μέθοδο διαχωρισμού ενός μείγματος στα συστατικά του.
Α΄ Πρόταση: Να γίνει στο εργαστήριο ή στην τάξη από ομάδες 4-5 μαθητών η 4η εργαστηριακή άσκηση (Διαχωρισμός μειγμάτων) του Εργαστηριακού Οδηγού.
Β΄ Πρόταση: Να γίνει επίδειξη των παραπάνω πειραμάτων από τον διδάσκοντα με συμπλήρωση των αντίστοιχων σελίδων του Τετραδίου Εργασιών από τους μαθητές.
2.3. Περιεκτικότητα διαλύματος – Εκφράσεις περιεκτικότητας (4 ΩΡΕΣ)
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι μαθητές πρέπει να μπορούν να υπολογίζουν τις ποσότητες των συστατικών μειγμάτων και διαλυμάτων που χρησιμοποιούν στην καθημερινή τους ζωή με βάση την περιεκτικότητά τους και να παρασκευάζουν μείγματα-διαλύματα ορισμένης περιεκτικότητας.
1η διδακτική ώρα: Συλλογή συσκευασιών προϊόντων καθημερινής χρήσης, καταγραφή, επεξήγηση των ενδείξεων περιεκτικότητας και υπολογισμοί με αυτές.
2η και 3η διδακτική ώρα:
Α΄ Πρόταση: Να γίνει στο εργαστήριο ή στην τάξη από ομάδες 4-5 μαθητών η 3η εργαστηριακή άσκηση (Παρασκευή διαλυμάτων ορισμένης περιεκτικότητας: χλωριούχου νατρίου 2% w/v, και αλκοολικού διαλύματος 5% v/v.) του Εργαστηριακού Οδηγού.
Β΄ Πρόταση: Να γίνει επίδειξη των παραπάνω πειραμάτων από τον διδάσκοντα με συμπλήρωση των αντίστοιχων σελίδων του Τετραδίου Εργασιών από τους μαθητές.
4η διδακτική ώρα:
Α΄ Πρόταση: Οι μαθητές να παρασκευάσουν με ανάμειξη απλών υλικών ένα προϊόν που καταναλώνουν (για παράδειγμα: Οδοντόπαστα http://www.chemistry-is.eu/ επιλογή Chemistry at home, επιλογή Cleaning products at home, επιλογή Activities Step 1)
Β΄ Πρόταση: Οι μαθητές να παρασκευάσουν διαλύματα σε περιβάλλον εικονικού εργαστηρίου, στο σχολικό εργαστήριο Η/Υ. Προτείνονται: «Παρασκευή διαλύματος ζάχαρης»
http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-1451, «Παρασκευή διαλυμάτων με περιεκτικότητα % w/w» http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-7517 , «Παρασκευή διαλυμάτων με περιεκτικότητα % v/v»
http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-7516
Να δοθεί έμφαση στην ποιοτική κατανόηση των εννοιών και όχι στις αριθμητικές εφαρμογές.
2.1 Το νερό στη ζωή μας και 2.4 Ρύπανση του νερού (2 ΩΡΕΣ)
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι μαθητές πρέπει να μπορούν να συμμετέχουν σε συζητήσεις και να επιχειρηματολογούν με βάση επιστημονικά δεδομένα για περιβαλλοντικά και κοινωνικά θέματα που σχετίζονται με τον τρόπο διάθεσης και χρήσης του νερού στον πλανήτη.
Προτείνεται οι δύο ενότητες να μελετηθούν με τη μορφή ερευνητικής εργασίας δίνοντας σε ομάδες μαθητών θέματα για να μελετηθούν όπως η υπερκατανάλωση του νερού, η αστική, βιομηχανική και γεωργική χρήση του και η ρύπανση του νερού. Μετά τη μελέτη προτείνεται να ακολουθήσει συζήτηση με τους μαθητές.
2.6 Διάσπαση του νερού - Χημικές ενώσεις και χημικά στοιχεία (2 ΩΡΕΣ)
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι μαθητές πρέπει να μπορούν να διακρίνουν τις χημικές ουσίες (ενώσεις και στοιχεία) από τα μίγματα και τις χημικές ουσίες σε χημικές ενώσεις και στοιχεία.
1η διδακτική ώρα:
Οι μαθητές να παρακολουθήσουν το πείραμα «Η ηλεκτρόλυση του νερού» http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/8390?locale=el, να καταγράψουν τις παρατηρήσεις τους για τη φυσική κατάσταση αρχικών και τελικών ουσιών και τη σχέση όγκων οξυγόνου –υδρογόνου και να εξάγουν συμπεράσματα.
2η διδακτική ώρα:
Α΄ Πρόταση: Να γίνει στο εργαστήριο ή στην τάξη από ομάδες 4-5 μαθητών η 5η εργαστηριακή άσκηση (Προσδιορισμός του σημείου βρασμού του καθαρού νερού και διαλυμάτων χλωριούχου νατρίου) του Εργαστηριακού Οδηγού.
Β΄ Πρόταση: Να γίνει επίδειξη των παραπάνω πειραμάτων ως επίδειξη από τον διδάσκοντα με συμπλήρωση των αντίστοιχων σελίδων του Τετραδίου Εργασιών από τους μαθητές.
Να δοθεί έμφαση στον «ΠΙΝΑΚΑ 4. Διαφορές μειγμάτων και χημικών ουσιών» του σχολικού βιβλίου.
2.8 Άτομα και μόρια & 2.10 Σύμβολα χημικών στοιχείων και χημικών ενώσεων (2 ΩΡΕΣ)
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι μαθητές πρέπει να μπορούν να διακρίνουν τις χημικές ουσίες σε χημικές ενώσεις και στοιχεία με βάση την υπομικροσκοπική τους δομή και να αναγνωρίζουν ότι η κωδικοποίηση της πληροφορίας διευκολύνει την επικοινωνία των ανθρώπων. Τέλος, οι μαθητές να μπορούν να χρησιμοποιούν σε ένα πολύ βασικό επίπεδο τον καθιερωμένο συμβολισμό για τις χημικές ουσίες.
Α΄ Πρόταση: Συναρμολόγηση στερεών προσομοιωμάτων μορίων στοιχείων και χημικών ενώσεων με χρήση ατομικών προσομοιωμάτων από τους μαθητές σε ομάδες.
Β΄ Πρόταση: Συναρμολόγηση προσομοιωμάτων ψηφιακά. Προτείνεται να χρησιμοποιηθεί η προσομοίωση των Phet interactive simulations «Δημιουργία μορίου»: https://phet.colorado.edu/el/simulation/legacy/build-a-molecule
Να μελετηθούν οι τύποι των χημικών ενώσεων: υδροχλώριο, μονοξείδιο του άνθρακα, διοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο και αμμωνία, όπως αυτοί παρουσιάζονται στον πίνακα της ίδιας παραγράφου. Να απομνημονευθούν τα σύμβολα των στοιχείων του «Πίνακα 1. Τα κυριότερα στοιχεία».
2.9 Υποατομικά σωματίδια – Ιόντα (2 ΩΡΕΣ)
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι μαθητές πρέπει να μπορούν συνδέουν την ταυτότητα των χημικών στοιχείων με τα υποατομικά σωματίδια και ορισμένες ιδιότητες υλικών, όπως η ηλεκτρική αγωγιμότητα διαλυμάτων, με την παρουσία των ιόντων.
Α΄ Πρόταση: Να γίνει στο εργαστήριο ή στην τάξη από ομάδες 4-5 μαθητών η 7η εργαστηριακή άσκηση (Διαπίστωση της ηλεκτρικής αγωγιμότητας διαλύματος χλωριούχου νατρίου) του Εργαστηριακού Οδηγού.
Β΄ Πρόταση: Παρακολούθηση του παραπάνω πειράματος ως επίδειξη από τον διδάσκοντα.
Ερμηνεία των πειραματικών δεδομένων με εισαγωγή των υποατομικών σωματιδίων. Υπολογισμός αριθμού e, p, n, A, Z στοιχείων.
Για την εμπέδωση της ενότητας προτείνονται οι προσομοιώσεις:
http://phet.colorado.edu/el/simulation/legacy/sugar-and-salt-solutions
https://phet.colorado.edu/el/simulation/build-an-atom
2.7. Χημική αντίδραση και 2.11. Χημική Εξίσωση (2 ΩΡΕΣ)
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι μαθητές πρέπει να μπορούν να διακρίνουν τα αντιδρώντα και τα προϊόντα στις χημικές αντιδράσεις ως σώματα με διαφορετικές ιδιότητες και διαφορετική υπομικροσκοπική δομή. Επίσης, οι μαθητές πρέπει να μπορούν να συνδέουν τις χημικές μεταβολές που συμβαίνουν γύρω τους με οντότητες και έννοιες του μικρόκοσμου και να αναγνωρίζουν ότι η κωδικοποίηση της πληροφορίας διευκολύνει την επικοινωνία των ανθρώπων. Τέλος, οι μαθητές θα μπορούν να χρησιμοποιούν σε ένα πολύ βασικό επίπεδο τον καθιερωμένο συμβολισμό για τις χημικές ουσίες και τις χημικές μεταβολές.
Αναγραφή χημικών εξισώσεων λεκτικά, με τη βοήθεια ομοιωμάτων μορίων, με χημικό συμβολισμό. Οι μαθητές ανά δύο αναδιατάσσουν τα άτομα των μοριακών προσομοιωμάτων των αντιδρώντων προς προϊόντα με χρήση του απαιτούμενου αριθμού ομοιωμάτων, έτσι ώστε να ισοσταθμιστούν οι εξισώσεις.
Παρακολούθηση βιντεοσκοπημένων πειραμάτων. Προτείνονται:
Καταβύθιση χλωριούχου αργύρου από νερό
http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-8702
Καύσεις υδρογονανθράκων http://photodentro.edu.gr/video/r/8522/797
Ενότητα 3. ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΟΣ ΑΕΡΑΣ
3.1 Σύσταση του ατμοσφαιρικού αέρα, 3.2 Οξυγόνο και 3.3 Διοξείδιο του άνθρακα (3 ΩΡΕΣ)
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι μαθητές πρέπει να μπορούν να συνδέουν χημικές μεταβολές που συμβαίνουν στο περιβάλλον με τη σύσταση του αέρα.
1η διδακτική ώρα
Α΄ Πρόταση: Παρακολούθηση πειραμάτων του διδάσκοντα τα οποία επιβεβαιώνουν την ύπαρξη υδρατμών, οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα στον ατμοσφαιρικό αέρα. Καταγραφή παρατηρήσεων και εξαγωγή συμπερασμάτων.
Β΄ Πρόταση: Παρακολούθηση των παραπάνω πειραμάτων από προβολή τους σε βίντεο. Καταγραφή παρατηρήσεων και εξαγωγή συμπερασμάτων.
2η διδακτική ώρα
Α΄ Πρόταση: Να γίνει στο εργαστήριο ή στην τάξη από ομάδες 4-5 μαθητών η 8η εργαστηριακή άσκηση (Παρασκευή οξυγόνου με διάσπαση υπεροξειδίου του υδρογόνου και ανίχνευσή του) του Εργαστηριακού Οδηγού.
Β΄ Πρόταση: Παρακολούθηση των πειραμάτων ως επίδειξη από τον διδάσκοντα με συμπλήρωση από τους μαθητές των ασκήσεων 1 έως 4 της αντίστοιχης σελίδας του Τετραδίου Εργασιών από τους μαθητές.
Γ΄ Πρόταση: Παρακολούθηση πειραμάτων από ψηφιακό διδακτικό υλικό με συμπλήρωση από τους μαθητές των ασκήσεων 1 έως 4 της αντίστοιχης σελίδας του Τετραδίου Εργασιών από τους μαθητές. http://photodentro.edu.gr/video/r/8522/801
3η διδακτική ώρα
Να γίνει στο εργαστήριο ή στην τάξη ως επίδειξη από τον διδάσκοντα η καύση διαφόρων ουσιών και να γίνει ανίχνευση του διοξειδίου του άνθρακα με σβήσιμο κεριού για να συνδεθεί με τη χρήση του ως υλικό γεμίσματος πυροσβεστήρων. Παρακολούθηση πειραμάτων από το διδακτικό υλικό: Ο αέρας περιέχει 20% v/v οξυγόνο http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/1430 Κηροσβέστες http://photodentro.edu.gr/video/r/8522/854
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΕΙΣ και ΕΤΗΣΙΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ
Ποιο αέριο είναι διαλυμένο στα αναψυκτικά; Τι ποσότητα αλατιού μπορεί να εξαχθεί από ένα λίτρο θαλασσινό νερό; Τα μεταλλεία, ορυχεία ή λατομεία της περιοχής: Σύγχρονα ή παλαιότερα. Η συμβολή τους στην ανάπτυξη της περιοχής και οι αρνητικές επιπτώσεις τους στο περιβάλλον. Οι μαθητές σε ομάδες να επιλέξουν ένα αντικείμενο του οικείου περιβάλλοντος και να συνθέσουν μια εργασία η κάθε ομάδα στην οποία θα αναφέρονται οι φυσικές πρώτες ύλες που χρησιμοποιήθηκαν, καθώς και οι διεργασίες που ακολουθήθηκαν για την παραγωγή του, αναζητώντας σχετικό υλικό από τη βιβλιογραφία. Το τελικό προϊόν της εργασίας μπορεί να έχει τη μορφή αφίσας, παιγνιδιού, κατασκευής κλπ.
Β΄ Τάξη Ημερησίου και Εσπερινού Γυμνασίου
Θα χρησιμοποιηθούν τα βιβλία:
1. Χημεία Β΄ Γυμνασίου, Βιβλίο Μαθητή, Αβραμιώτης Σ. κ.ά, ΙΤΥΕ «ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ, 2015, Κωδικός βιβλίου: 1-21-0105, ISBN 978-960-06-2734-3. (ανακτήθηκε από http://ebooks.edu.gr/ στις 5-7-2016)
2. Χημεία Β΄ Γυμνασίου, Εργαστηριακός Οδηγός, Αβραμιώτης Σ. κ.ά, ΟΕΔΒ, 2007, ISBN 960-06-2039-3. (ανακτήθηκε από http://ebooks.edu.gr/ στις 5-7-2016)
3. Χημεία Β΄ Γυμνασίου, Τετράδιο Εργασιών Μαθητή, Αβραμιώτης Σ. κ.ά, ΟΕΔΒ, 2007, ISBN 960-06-2039-3. (ανακτήθηκε από http://ebooks.edu.gr/ στις 5-7-2016)
Διδακτέα ύλη (Περιεχόμενο - Διαχείριση και ενδεικτικός προγραμματισμός)
Για τη Χημεία Β΄ τάξης Γυμνασίου θα διδαχθεί το βιβλίο «Χημεία» Β΄ Γυμνασίου των Αβραμιώτη Σ., Αγγελοπούλου Β., Καπελώνη Γ., Σινιγάλια Π., Σπαντίδη Δ., Τρικαλλίτη Α., και Φίλιου Γ. (Μία (1) ώρα την εβδομάδα καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους).
Σύνολο ελάχιστων προβλεπόμενων ωρών είκοσι πέντε (25).
Η διδακτέα ύλη του μαθήματος ορίζεται σύμφωνα με την ακόλουθη σειρά των ενοτήτων ως εξής:
Ενότητα 1: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ
1.1. Τι είναι η Χημεία και γιατί τη μελετάμε (1 ΩΡΑ)
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι μαθητές πρέπει να μπορούν να ταξινομούν τα υλικά σε φυσικά και τεχνητά/συνθετικά και να αναγνωρίζουν τη Χημεία ως την επιστήμη που μελετά τα φυσικά υλικά και αναπτύσσει τεχνητά/συνθετικά.
Προτείνεται η ενότητα να διδαχθεί ομαδοσυνεργατικά με την αξιοποίηση των ασκήσεων-εργασιών που υπάρχουν στην αντίστοιχη ενότητα του Τετραδίου Εργασιών (1, 2, 3, 4 και 5). Η άσκηση 6, η οποία αφορά στις πρόσθετες ουσίες που υπάρχουν στα συσκευασμένα τρόφιμα, μπορεί να δοθεί στους μαθητές υπό μορφή μικρής ερευνητικής εργασίας.
Για την εμπέδωση και αξιολόγηση της ενότητας προτείνονται: Ωφέλιμες και βλαβερές χρήσεις χημικών προϊόντων»
http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/8391?locale=el Μια μέρα χωρίς Χημεία http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/591
Γνωριμία με το εργαστήριο του Χημικού (1 ΩΡΑ)
Γνωριμία με το εργαστήριο του Χημικού, τα όργανα και τους κανόνες ασφαλείας Από τον εργαστηριακό οδηγό να χρησιμοποιηθούν οι εικόνες με τα όργανα (Ενότητα 6 της εισαγωγής) και να γίνει συζήτηση για τους κανόνες ασφαλείας (Ενότητα 3 της εισαγωγής).
1.2 Καταστάσεις των υλικών (1 ΩΡΑ)
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι μαθητές πρέπει να μπορούν να συνδέουν τις μεταβολές της φυσικής κατάστασης ενός υλικού με τις μεταβολές της θερμοκρασίας .
Προτείνεται να γίνει η πειραματικά το «Παράθυρο στο εργαστήριο: Μεταβολές της φυσικής κατάστασης του νερού» του σχολικού βιβλίου. Επίσης, μπορούν να αξιοποιηθούν από το φωτόδεντρο οι ερωτήσεις και οι ασκήσεις στις καταστάσεις των υλικών http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/1452?locale=el
Ενότητα 4: ΤΟ ΕΔΑΦΟΣ
4.1 Το έδαφος και το υπέδαφος (1 ΩΡΑ)
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι μαθητές πρέπει να μπορούν να συνδέουν το έδαφος με τα μείγματα και να συσχετίζουν το έδαφος και το υπέδαφος με τη ζωή, την ανάπτυξη και την οικονομία.
Προτείνεται να γίνει η εργασία 4.1 που υπάρχει στο Τετράδιο Εργασιών και η δραστηριότητα «Παράθυρο στο εργαστήριο: Αναλύοντας το χώμα».
Ενότητα 2: ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΟ ΑΤΟΜΟ - ΑΠΟ ΤΟ ΜΑΚΡΟΚΟΣΜΟ ΣΤΟ ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟ
2.2 Το νερό ως διαλύτης – Μείγματα (2 ΩΡΕΣ)
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι μαθητές πρέπει να μπορούν να εξετάζουν την δυνατότητα διάλυσης ορισμένων υλικών στο νερό.
Α΄ Πρόταση: Να γίνει στο εργαστήριο ή στην τάξη από ομάδες 4-5 μαθητών η 2η εργαστηριακή άσκηση (Εξέταση της δυνατότητας διάλυσης ορισμένων υλικών στο νερό) του Εργαστηριακού Οδηγού.
Β΄ Πρόταση: Να γίνει επίδειξη των παραπάνω πειραμάτων από τον διδάσκοντα με συμπλήρωση των αντίστοιχων σελίδων του Τετραδίου Εργασιών από τους μαθητές.
2.5 Διαχωρισμός μειγμάτων (2 ΩΡΕΣ)
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι μαθητές πρέπει να μπορούν να επιλέγουν την πιο κατάλληλη μέθοδο διαχωρισμού ενός μείγματος στα συστατικά του.
Α΄ Πρόταση: Να γίνει στο εργαστήριο ή στην τάξη από ομάδες 4-5 μαθητών η 4η εργαστηριακή άσκηση (Διαχωρισμός μειγμάτων) του Εργαστηριακού Οδηγού.
Β΄ Πρόταση: Να γίνει επίδειξη των παραπάνω πειραμάτων από τον διδάσκοντα με συμπλήρωση των αντίστοιχων σελίδων του Τετραδίου Εργασιών από τους μαθητές.
2.3. Περιεκτικότητα διαλύματος – Εκφράσεις περιεκτικότητας (4 ΩΡΕΣ)
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι μαθητές πρέπει να μπορούν να υπολογίζουν τις ποσότητες των συστατικών μειγμάτων και διαλυμάτων που χρησιμοποιούν στην καθημερινή τους ζωή με βάση την περιεκτικότητά τους και να παρασκευάζουν μείγματα-διαλύματα ορισμένης περιεκτικότητας.
1η διδακτική ώρα: Συλλογή συσκευασιών προϊόντων καθημερινής χρήσης, καταγραφή, επεξήγηση των ενδείξεων περιεκτικότητας και υπολογισμοί με αυτές.
2η και 3η διδακτική ώρα:
Α΄ Πρόταση: Να γίνει στο εργαστήριο ή στην τάξη από ομάδες 4-5 μαθητών η 3η εργαστηριακή άσκηση (Παρασκευή διαλυμάτων ορισμένης περιεκτικότητας: χλωριούχου νατρίου 2% w/v, και αλκοολικού διαλύματος 5% v/v.) του Εργαστηριακού Οδηγού.
Β΄ Πρόταση: Να γίνει επίδειξη των παραπάνω πειραμάτων από τον διδάσκοντα με συμπλήρωση των αντίστοιχων σελίδων του Τετραδίου Εργασιών από τους μαθητές.
4η διδακτική ώρα:
Α΄ Πρόταση: Οι μαθητές να παρασκευάσουν με ανάμειξη απλών υλικών ένα προϊόν που καταναλώνουν (για παράδειγμα: Οδοντόπαστα http://www.chemistry-is.eu/ επιλογή Chemistry at home, επιλογή Cleaning products at home, επιλογή Activities Step 1)
Β΄ Πρόταση: Οι μαθητές να παρασκευάσουν διαλύματα σε περιβάλλον εικονικού εργαστηρίου, στο σχολικό εργαστήριο Η/Υ. Προτείνονται: «Παρασκευή διαλύματος ζάχαρης»
http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-1451, «Παρασκευή διαλυμάτων με περιεκτικότητα % w/w» http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-7517 , «Παρασκευή διαλυμάτων με περιεκτικότητα % v/v»
http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-7516
Να δοθεί έμφαση στην ποιοτική κατανόηση των εννοιών και όχι στις αριθμητικές εφαρμογές.
2.1 Το νερό στη ζωή μας και 2.4 Ρύπανση του νερού (2 ΩΡΕΣ)
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι μαθητές πρέπει να μπορούν να συμμετέχουν σε συζητήσεις και να επιχειρηματολογούν με βάση επιστημονικά δεδομένα για περιβαλλοντικά και κοινωνικά θέματα που σχετίζονται με τον τρόπο διάθεσης και χρήσης του νερού στον πλανήτη.
Προτείνεται οι δύο ενότητες να μελετηθούν με τη μορφή ερευνητικής εργασίας δίνοντας σε ομάδες μαθητών θέματα για να μελετηθούν όπως η υπερκατανάλωση του νερού, η αστική, βιομηχανική και γεωργική χρήση του και η ρύπανση του νερού. Μετά τη μελέτη προτείνεται να ακολουθήσει συζήτηση με τους μαθητές.
2.6 Διάσπαση του νερού - Χημικές ενώσεις και χημικά στοιχεία (2 ΩΡΕΣ)
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι μαθητές πρέπει να μπορούν να διακρίνουν τις χημικές ουσίες (ενώσεις και στοιχεία) από τα μίγματα και τις χημικές ουσίες σε χημικές ενώσεις και στοιχεία.
1η διδακτική ώρα:
Οι μαθητές να παρακολουθήσουν το πείραμα «Η ηλεκτρόλυση του νερού» http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/8390?locale=el, να καταγράψουν τις παρατηρήσεις τους για τη φυσική κατάσταση αρχικών και τελικών ουσιών και τη σχέση όγκων οξυγόνου –υδρογόνου και να εξάγουν συμπεράσματα.
2η διδακτική ώρα:
Α΄ Πρόταση: Να γίνει στο εργαστήριο ή στην τάξη από ομάδες 4-5 μαθητών η 5η εργαστηριακή άσκηση (Προσδιορισμός του σημείου βρασμού του καθαρού νερού και διαλυμάτων χλωριούχου νατρίου) του Εργαστηριακού Οδηγού.
Β΄ Πρόταση: Να γίνει επίδειξη των παραπάνω πειραμάτων ως επίδειξη από τον διδάσκοντα με συμπλήρωση των αντίστοιχων σελίδων του Τετραδίου Εργασιών από τους μαθητές.
Να δοθεί έμφαση στον «ΠΙΝΑΚΑ 4. Διαφορές μειγμάτων και χημικών ουσιών» του σχολικού βιβλίου.
2.8 Άτομα και μόρια & 2.10 Σύμβολα χημικών στοιχείων και χημικών ενώσεων (2 ΩΡΕΣ)
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι μαθητές πρέπει να μπορούν να διακρίνουν τις χημικές ουσίες σε χημικές ενώσεις και στοιχεία με βάση την υπομικροσκοπική τους δομή και να αναγνωρίζουν ότι η κωδικοποίηση της πληροφορίας διευκολύνει την επικοινωνία των ανθρώπων. Τέλος, οι μαθητές να μπορούν να χρησιμοποιούν σε ένα πολύ βασικό επίπεδο τον καθιερωμένο συμβολισμό για τις χημικές ουσίες.
Α΄ Πρόταση: Συναρμολόγηση στερεών προσομοιωμάτων μορίων στοιχείων και χημικών ενώσεων με χρήση ατομικών προσομοιωμάτων από τους μαθητές σε ομάδες.
Β΄ Πρόταση: Συναρμολόγηση προσομοιωμάτων ψηφιακά. Προτείνεται να χρησιμοποιηθεί η προσομοίωση των Phet interactive simulations «Δημιουργία μορίου»: https://phet.colorado.edu/el/simulation/legacy/build-a-molecule
Να μελετηθούν οι τύποι των χημικών ενώσεων: υδροχλώριο, μονοξείδιο του άνθρακα, διοξείδιο του άνθρακα, μεθάνιο και αμμωνία, όπως αυτοί παρουσιάζονται στον πίνακα της ίδιας παραγράφου. Να απομνημονευθούν τα σύμβολα των στοιχείων του «Πίνακα 1. Τα κυριότερα στοιχεία».
2.9 Υποατομικά σωματίδια – Ιόντα (2 ΩΡΕΣ)
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι μαθητές πρέπει να μπορούν συνδέουν την ταυτότητα των χημικών στοιχείων με τα υποατομικά σωματίδια και ορισμένες ιδιότητες υλικών, όπως η ηλεκτρική αγωγιμότητα διαλυμάτων, με την παρουσία των ιόντων.
Α΄ Πρόταση: Να γίνει στο εργαστήριο ή στην τάξη από ομάδες 4-5 μαθητών η 7η εργαστηριακή άσκηση (Διαπίστωση της ηλεκτρικής αγωγιμότητας διαλύματος χλωριούχου νατρίου) του Εργαστηριακού Οδηγού.
Β΄ Πρόταση: Παρακολούθηση του παραπάνω πειράματος ως επίδειξη από τον διδάσκοντα.
Ερμηνεία των πειραματικών δεδομένων με εισαγωγή των υποατομικών σωματιδίων. Υπολογισμός αριθμού e, p, n, A, Z στοιχείων.
Για την εμπέδωση της ενότητας προτείνονται οι προσομοιώσεις:
http://phet.colorado.edu/el/simulation/legacy/sugar-and-salt-solutions
https://phet.colorado.edu/el/simulation/build-an-atom
2.7. Χημική αντίδραση και 2.11. Χημική Εξίσωση (2 ΩΡΕΣ)
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι μαθητές πρέπει να μπορούν να διακρίνουν τα αντιδρώντα και τα προϊόντα στις χημικές αντιδράσεις ως σώματα με διαφορετικές ιδιότητες και διαφορετική υπομικροσκοπική δομή. Επίσης, οι μαθητές πρέπει να μπορούν να συνδέουν τις χημικές μεταβολές που συμβαίνουν γύρω τους με οντότητες και έννοιες του μικρόκοσμου και να αναγνωρίζουν ότι η κωδικοποίηση της πληροφορίας διευκολύνει την επικοινωνία των ανθρώπων. Τέλος, οι μαθητές θα μπορούν να χρησιμοποιούν σε ένα πολύ βασικό επίπεδο τον καθιερωμένο συμβολισμό για τις χημικές ουσίες και τις χημικές μεταβολές.
Αναγραφή χημικών εξισώσεων λεκτικά, με τη βοήθεια ομοιωμάτων μορίων, με χημικό συμβολισμό. Οι μαθητές ανά δύο αναδιατάσσουν τα άτομα των μοριακών προσομοιωμάτων των αντιδρώντων προς προϊόντα με χρήση του απαιτούμενου αριθμού ομοιωμάτων, έτσι ώστε να ισοσταθμιστούν οι εξισώσεις.
Παρακολούθηση βιντεοσκοπημένων πειραμάτων. Προτείνονται:
Καταβύθιση χλωριούχου αργύρου από νερό
http://photodentro.edu.gr/aggregator/lo/photodentro-lor-8521-8702
Καύσεις υδρογονανθράκων http://photodentro.edu.gr/video/r/8522/797
Ενότητα 3. ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΟΣ ΑΕΡΑΣ
3.1 Σύσταση του ατμοσφαιρικού αέρα, 3.2 Οξυγόνο και 3.3 Διοξείδιο του άνθρακα (3 ΩΡΕΣ)
Με την ολοκλήρωση της ενότητας οι μαθητές πρέπει να μπορούν να συνδέουν χημικές μεταβολές που συμβαίνουν στο περιβάλλον με τη σύσταση του αέρα.
1η διδακτική ώρα
Α΄ Πρόταση: Παρακολούθηση πειραμάτων του διδάσκοντα τα οποία επιβεβαιώνουν την ύπαρξη υδρατμών, οξυγόνου και διοξειδίου του άνθρακα στον ατμοσφαιρικό αέρα. Καταγραφή παρατηρήσεων και εξαγωγή συμπερασμάτων.
Β΄ Πρόταση: Παρακολούθηση των παραπάνω πειραμάτων από προβολή τους σε βίντεο. Καταγραφή παρατηρήσεων και εξαγωγή συμπερασμάτων.
2η διδακτική ώρα
Α΄ Πρόταση: Να γίνει στο εργαστήριο ή στην τάξη από ομάδες 4-5 μαθητών η 8η εργαστηριακή άσκηση (Παρασκευή οξυγόνου με διάσπαση υπεροξειδίου του υδρογόνου και ανίχνευσή του) του Εργαστηριακού Οδηγού.
Β΄ Πρόταση: Παρακολούθηση των πειραμάτων ως επίδειξη από τον διδάσκοντα με συμπλήρωση από τους μαθητές των ασκήσεων 1 έως 4 της αντίστοιχης σελίδας του Τετραδίου Εργασιών από τους μαθητές.
Γ΄ Πρόταση: Παρακολούθηση πειραμάτων από ψηφιακό διδακτικό υλικό με συμπλήρωση από τους μαθητές των ασκήσεων 1 έως 4 της αντίστοιχης σελίδας του Τετραδίου Εργασιών από τους μαθητές. http://photodentro.edu.gr/video/r/8522/801
3η διδακτική ώρα
Να γίνει στο εργαστήριο ή στην τάξη ως επίδειξη από τον διδάσκοντα η καύση διαφόρων ουσιών και να γίνει ανίχνευση του διοξειδίου του άνθρακα με σβήσιμο κεριού για να συνδεθεί με τη χρήση του ως υλικό γεμίσματος πυροσβεστήρων. Παρακολούθηση πειραμάτων από το διδακτικό υλικό: Ο αέρας περιέχει 20% v/v οξυγόνο http://photodentro.edu.gr/lor/r/8521/1430 Κηροσβέστες http://photodentro.edu.gr/video/r/8522/854
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΕΙΣ και ΕΤΗΣΙΕΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΕΣ ΕΡΓΑΣΙΕΣ
Ποιο αέριο είναι διαλυμένο στα αναψυκτικά; Τι ποσότητα αλατιού μπορεί να εξαχθεί από ένα λίτρο θαλασσινό νερό; Τα μεταλλεία, ορυχεία ή λατομεία της περιοχής: Σύγχρονα ή παλαιότερα. Η συμβολή τους στην ανάπτυξη της περιοχής και οι αρνητικές επιπτώσεις τους στο περιβάλλον. Οι μαθητές σε ομάδες να επιλέξουν ένα αντικείμενο του οικείου περιβάλλοντος και να συνθέσουν μια εργασία η κάθε ομάδα στην οποία θα αναφέρονται οι φυσικές πρώτες ύλες που χρησιμοποιήθηκαν, καθώς και οι διεργασίες που ακολουθήθηκαν για την παραγωγή του, αναζητώντας σχετικό υλικό από τη βιβλιογραφία. Το τελικό προϊόν της εργασίας μπορεί να έχει τη μορφή αφίσας, παιγνιδιού, κατασκευής κλπ.
Οδηγίες για τη διδασκαλία των θετικών μαθημάτων Ημερήσιου και Εσπερινού Γυμνασίου για το σχ. έτος 2014-2015
Χημεία Β΄ Τάξης Ημερησίου και Εσπερινού Γυμνασίου
Διδακτέα ύλη – Διαχείριση Διδακτέας ύλης
Για τη Χημεία Β΄ τάξης Γυμνασίου θα διδαχθεί το βιβλίο «Χημεία» Β΄ Γυμνασίου των Αβραμιώτη Σ., Αγγελόπουλου Β., Καπελώνη Γ., Σινιγάλια Π., Σπαντίδη Δ., Τρικαλλίτη Α. και Φίλου Γ. (1 ώρα την εβδομάδα, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους).
Σύνολο ελάχιστων προβλεπομένων διδακτικών ωρών είκοσι (20).
Προτείνεται να διδαχθούν:
ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ (3 ΩΡΕΣ)
1.1 ΝΑΙ (1 ώρα)
1.2 ΝΑΙ (1 ώρα)
1η Εργαστηριακή άσκηση:
Η υποενότητα 1.3 «Φυσικές ιδιότητες των υλικών» ΝΑΙ (1 ώρα) προτείνεται να γίνει στο εργαστήριο, όπως περιγράφεται στον Εργαστηριακό Οδηγό (1η εργαστηριακή άσκηση του Εργαστηριακού Οδηγού). Στην εργαστηριακή άσκηση μελετώνται πειραματικά δύο φυσικές ιδιότητες των υλικών (σκληρότητα και πυκνότητα) και προτείνεται να γίνει αναφορά στις άλλες ιδιότητες που αναφέρει το σχολικό βιβλίο.
ΕΝΟΤΗΤΑ 2: ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΟ ΑΤΟΜΟ (14 ΩΡΕΣ)
2.1 ΝΑΙ (1 ώρα).
2.2 ΝΑΙ (1 ώρα).
2η Εργαστηριακή άσκηση:
Η υποενότητα 2.3.1 «Περιεκτικότητα διαλύματος στα εκατό βάρος προς βάρος (% w/w)» ΝΑΙ (1 ώρα) προτείνεται να γίνει στο εργαστήριο, όπως περιγράφεται στον Εργαστηριακό Οδηγό (3η εργαστηριακή άσκηση, μέρος 1ο, του Εργαστηριακού Οδηγού) και να δοθεί έμφαση στην ποιοτική κατανόηση του φαινομένου και όχι στις αριθμητικές εφαρμογές.
2.3.2 ΝΑΙ (1 ώρα).
3η Εργαστηριακή άσκηση:
Η υποενότητα 2.3.3 «Περιεκτικότητα διαλύματος στα εκατό όγκο προς όγκο (% v/v)» ΝΑΙ (1 ώρα) προτείνεται να γίνει στο εργαστήριο, όπως περιγράφεται στον Εργαστηριακό Οδηγό (3η εργαστηριακή άσκηση, μέρος 3ο, του Εργαστηριακού Οδηγού) και να δοθεί έμφαση στην ποιοτική κατανόηση του φαινομένου και όχι στις αριθμητικές εφαρμογές.
2.4 ΝΑΙ. Η υποενότητα «Ρύπανση του νερού» προτείνεται να αντιμετωπιστεί με τη μορφή σχεδίου εργασίας (project) (2 ώρες).
4η Εργαστηριακή άσκηση:
Η υποενότητα 2.5 «Διαχωρισμός μιγμάτων» ΝΑΙ (1 ώρα) προτείνεται να γίνει στο εργαστήριο, όπως περιγράφεται στον Εργαστηριακό Οδηγό (4η εργαστηριακή άσκηση, μέρος 1ο, μέρος 2ο και μέρος 3ο). Η άσκηση αυτή προτείνεται να πραγματοποιηθεί στη διάρκεια μιας διδακτικής ώρας, η οποία να κατανεμηθεί ως εξής: Τα πέντε πρώτα λεπτά να διατεθούν για την έναρξη του 3ου μέρους. Καθώς οι μαθητές/ριες αναμένουν να ανέβει ο διαλύτης στο διηθητικό χαρτί, μπορεί να πραγματοποιηθεί το μέρος 1ο και το μέρος 2ο, και στη συνέχεια, να ολοκληρωθεί το μέρος 3ο, όπως περιγράφεται στον Εργαστηριακό Οδηγό.
2.6, 2.6.1 ΝΑΙ (1 ώρα).
Να παραληφθεί η εφαρμογή αριθ. 4 από την «Στάση για εμπέδωση» και να προστεθεί ο πίνακας 4 έτσι ώστε να εξοικονομηθεί ικανοποιητικός χρόνος για τον ουσιαστικό σχολιασμό των διαφορών μεταξύ των μειγμάτων και των χημικών ουσιών (χωρίς να γίνει αναφορά στις φυσικές σταθερές που περιλαμβάνονται στην τελευταία σειρά του πίνακα 4).
2.6.2 «Φυσικές σταθερές των χημικών ουσιών» ΟΧΙ.
Να διδαχθεί μόνο ο Πίνακας 4 «Διαφορές μειγμάτων και χημικών ουσιών», ΝΑΙ.
2.7 ΝΑΙ (1 ώρα).
2.8 ΝΑΙ (1 ώρα).
2.9 ΝΑΙ (1 ώρα). Στην υποενότητα 2.9 «Υποατομικά σωματίδια – Ιόντα» προτείνεται να μη διδαχθεί το Παράθυρο στο εργαστήριο: «Αγωγιμότητα διαλύματος μαγειρικού άλατος» (σελ. 64).
2.10 ΝΑΙ (1 ώρα).
2.11 ΝΑΙ (1 ώρα).
ΕΝΟΤΗΤΑ 3: ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΟΣ ΑΕΡΑΣ (1 ΩΡΑ)
3.1 ΝΑΙ (1 ώρα)
3.2 «Οξυγόνο» ΟΧΙ.
3.3 «Διοξείδιο του άνθρακα» ΟΧΙ.
3.4 «Η ρύπανση του αέρα» ΟΧΙ.
ΕΝΟΤΗΤΑ 4: ΕΔΑΦΟΣ (2 ΩΡΕΣ)
4.1 ΝΑΙ (1 ώρα)
4.2 ΝΑΙ (1 ώρα)
Διδακτέα ύλη – Διαχείριση Διδακτέας ύλης
Για τη Χημεία Β΄ τάξης Γυμνασίου θα διδαχθεί το βιβλίο «Χημεία» Β΄ Γυμνασίου των Αβραμιώτη Σ., Αγγελόπουλου Β., Καπελώνη Γ., Σινιγάλια Π., Σπαντίδη Δ., Τρικαλλίτη Α. και Φίλου Γ. (1 ώρα την εβδομάδα, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους).
Σύνολο ελάχιστων προβλεπομένων διδακτικών ωρών είκοσι (20).
Προτείνεται να διδαχθούν:
ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΧΗΜΕΙΑ (3 ΩΡΕΣ)
1.1 ΝΑΙ (1 ώρα)
1.2 ΝΑΙ (1 ώρα)
1η Εργαστηριακή άσκηση:
Η υποενότητα 1.3 «Φυσικές ιδιότητες των υλικών» ΝΑΙ (1 ώρα) προτείνεται να γίνει στο εργαστήριο, όπως περιγράφεται στον Εργαστηριακό Οδηγό (1η εργαστηριακή άσκηση του Εργαστηριακού Οδηγού). Στην εργαστηριακή άσκηση μελετώνται πειραματικά δύο φυσικές ιδιότητες των υλικών (σκληρότητα και πυκνότητα) και προτείνεται να γίνει αναφορά στις άλλες ιδιότητες που αναφέρει το σχολικό βιβλίο.
ΕΝΟΤΗΤΑ 2: ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΡΟ ΣΤΟ ΑΤΟΜΟ (14 ΩΡΕΣ)
2.1 ΝΑΙ (1 ώρα).
2.2 ΝΑΙ (1 ώρα).
2η Εργαστηριακή άσκηση:
Η υποενότητα 2.3.1 «Περιεκτικότητα διαλύματος στα εκατό βάρος προς βάρος (% w/w)» ΝΑΙ (1 ώρα) προτείνεται να γίνει στο εργαστήριο, όπως περιγράφεται στον Εργαστηριακό Οδηγό (3η εργαστηριακή άσκηση, μέρος 1ο, του Εργαστηριακού Οδηγού) και να δοθεί έμφαση στην ποιοτική κατανόηση του φαινομένου και όχι στις αριθμητικές εφαρμογές.
2.3.2 ΝΑΙ (1 ώρα).
3η Εργαστηριακή άσκηση:
Η υποενότητα 2.3.3 «Περιεκτικότητα διαλύματος στα εκατό όγκο προς όγκο (% v/v)» ΝΑΙ (1 ώρα) προτείνεται να γίνει στο εργαστήριο, όπως περιγράφεται στον Εργαστηριακό Οδηγό (3η εργαστηριακή άσκηση, μέρος 3ο, του Εργαστηριακού Οδηγού) και να δοθεί έμφαση στην ποιοτική κατανόηση του φαινομένου και όχι στις αριθμητικές εφαρμογές.
2.4 ΝΑΙ. Η υποενότητα «Ρύπανση του νερού» προτείνεται να αντιμετωπιστεί με τη μορφή σχεδίου εργασίας (project) (2 ώρες).
4η Εργαστηριακή άσκηση:
Η υποενότητα 2.5 «Διαχωρισμός μιγμάτων» ΝΑΙ (1 ώρα) προτείνεται να γίνει στο εργαστήριο, όπως περιγράφεται στον Εργαστηριακό Οδηγό (4η εργαστηριακή άσκηση, μέρος 1ο, μέρος 2ο και μέρος 3ο). Η άσκηση αυτή προτείνεται να πραγματοποιηθεί στη διάρκεια μιας διδακτικής ώρας, η οποία να κατανεμηθεί ως εξής: Τα πέντε πρώτα λεπτά να διατεθούν για την έναρξη του 3ου μέρους. Καθώς οι μαθητές/ριες αναμένουν να ανέβει ο διαλύτης στο διηθητικό χαρτί, μπορεί να πραγματοποιηθεί το μέρος 1ο και το μέρος 2ο, και στη συνέχεια, να ολοκληρωθεί το μέρος 3ο, όπως περιγράφεται στον Εργαστηριακό Οδηγό.
2.6, 2.6.1 ΝΑΙ (1 ώρα).
Να παραληφθεί η εφαρμογή αριθ. 4 από την «Στάση για εμπέδωση» και να προστεθεί ο πίνακας 4 έτσι ώστε να εξοικονομηθεί ικανοποιητικός χρόνος για τον ουσιαστικό σχολιασμό των διαφορών μεταξύ των μειγμάτων και των χημικών ουσιών (χωρίς να γίνει αναφορά στις φυσικές σταθερές που περιλαμβάνονται στην τελευταία σειρά του πίνακα 4).
2.6.2 «Φυσικές σταθερές των χημικών ουσιών» ΟΧΙ.
Να διδαχθεί μόνο ο Πίνακας 4 «Διαφορές μειγμάτων και χημικών ουσιών», ΝΑΙ.
2.7 ΝΑΙ (1 ώρα).
2.8 ΝΑΙ (1 ώρα).
2.9 ΝΑΙ (1 ώρα). Στην υποενότητα 2.9 «Υποατομικά σωματίδια – Ιόντα» προτείνεται να μη διδαχθεί το Παράθυρο στο εργαστήριο: «Αγωγιμότητα διαλύματος μαγειρικού άλατος» (σελ. 64).
2.10 ΝΑΙ (1 ώρα).
2.11 ΝΑΙ (1 ώρα).
ΕΝΟΤΗΤΑ 3: ΑΤΜΟΣΦΑΙΡΙΚΟΣ ΑΕΡΑΣ (1 ΩΡΑ)
3.1 ΝΑΙ (1 ώρα)
3.2 «Οξυγόνο» ΟΧΙ.
3.3 «Διοξείδιο του άνθρακα» ΟΧΙ.
3.4 «Η ρύπανση του αέρα» ΟΧΙ.
ΕΝΟΤΗΤΑ 4: ΕΔΑΦΟΣ (2 ΩΡΕΣ)
4.1 ΝΑΙ (1 ώρα)
4.2 ΝΑΙ (1 ώρα)
