1. Ο περιοδικος πινακας

1. Ο περιοδικός πίνακας

Συμπληρώστε τον πίνακα στην σελ.2 του ΦΕ.

ΦΕ σελ.2

Από το κύτταρο στο κουάρκ

IMAX: Cosmic Voyage

Περισσότερα...

Ας μεγεθύνουμε τον μικρόκοσμο για να δούμε ποια είναι τα συστατικά της ύλης. Σε μία μόνο σταγόνα νερού μπορούμε να βρούμε πάρα πολλούς μονοκύτταρους οργανισμούς. Το κύτταρο αποτελείται από οργανίδια, όπως ο πυρήνας, μέσα στα οποία βρίσκουμε χημικές ενώσεις. Μία από αυτές είναι το DNA, το οποίο με τη σειρά του αποτελείται από ακόμα μικρότερα σωματίδια, τα άτομα. Η μαύρη σφαίρα είναι άτομο άνθρακα. Τα άτομα κανονικά είναι άχρωμα. Εδώ τα χρωματίσαμε για να τα ξεχωρίζουμε. Τα πρώτα σωματίδια που συναντάμε μέσα στο άτομο είναι τα ηλεκτρόνια. Αυτά που βλέπετε στο βίντεο να μοιάζουν με χιλιάδες ηλεκτρόνια είναι μόνο 6, αλλά φαίνονται σαν χιλιάδες, επειδή κινούνται με την ταχύτητα του φωτός. Στο κέντρο του ατόμου βλέπουμε τον πυρήνα που αποτελείται από πρωτόνια και νετρόνια. Αυτά αποτελούνται από τα κουάρκς, που είναι και τα πιο μικρά σωματίδια που γνωρίζουμε σήμερα. Οι επιστήμονες τώρα ερευνούν εάν τα κουάρκς αποτελούνται κι αυτά από ακόμα μικρότερα σωματίδια.

Υποατομικά σωματίδια

https://www.youtube.com/watch?v=o-3I1JGW-Ck, https://www.youtube.com/watch?v=uPkEGAHo78o

Υποατομικά σωματίδια
- Συμπληρώστε στην σελ.5 του ΦΕ παράλληλα με την παρουσίαση.

ΦΕ σελ.5

Περιοδικός πίνακας – στοιχεία

Carl Sagan: Cosmos

Οι επιστήμονες για πολλά χρόνια προσπαθούσαν να ταξινομήσουν τα στοιχεία.
Ο περιοδικός πίνακας - Ιστορική αναδρομή περιοδικού πίνακα

https://ptable.com/

Περιοδικός πίνακας
- Ταυτόχρονα συμπληρώστε τον περιοδικό πίνακα στην σελ.5 του ΦΕ μέχρι το Ca.

https://www.youtube.com/watch?v=uPkEGAHo78o, https://www.youtube.com/watch?v=3_FJIpKgdV

ΦΕ σελ.5

Διαβάστε στην σελ.49 εικ. κάτω δεξιά. Βλέπουμε ότι τα ευγενή αέρια έχουν παρόμοιες ιδιότητες.
- Το ήλιο είναι το αέριο που έχουν μέσα τα μπαλόνια που αιωρούνται και άμα το εισπνεύσουμε αλλάζει η φωνή μας. Το ευγενές αέριο Xe (ξένο) υπάρχει στα φώτα κάποιων αυτοκινήτων που έχουν πιο ανοιχτό χρώμα από τα συνηθισμένα.

Ευγενή αέρια

Λογισμικό Χημείας Γυμνασίου

Οι χημικοί έβαλαν στη σειρά όλα τα γνωστά στοιχεία ξεκινώντας από το 1 και παρατήρησαν ότι παρουσιάζουν μια περιοδικότητα, δηλαδή μετά από κάποιο συγκεκριμένο αριθμό στοιχείων παρουσιάζουν παρόμοιες ιδιότητες.
- Π.χ. το Na με το K ή το Mg με το Ca παρουσιάζουν παρόμοιες ιδιότητες.
- Έτσι οι κατακόρυφες στήλες που παρουσιάζουν παρόμοιες ιδιότητες είναι οι ομάδες και οι πιο σημαντικές είναι: τα αλκάλια (εκτός από το υδρογόνο), οι αλκαλικές γαίες, τα αλογόνα και τα ευγενή αέρια.

Όπως βλέπουμε στον περιοδικό πίνακα ο ατομικός αριθμός του κάθε στοιχείου είναι η ταυτότητά του, δηλαδή αντί να λέμε το στοιχείο 7 λέμε το άζωτο ή αντί να λέμε το στοιχείο 9 λέμε το φθόριο.
- Κάθε φορά που προσθέτουμε ή αφαιρούμε ένα πρωτόνιο και αρκετά νετρόνια για να συγκρατούν τον πυρήνα δημιουργούμε ένα νέο χημικό στοιχείο.
Αν αφαιρέσουμε από τον υδράργυρο ένα πρωτόνιο και 3 νετρόνια τον μετατρέπουμε σε χρυσό. Ο στόχος πολλών αλχημιστών στον Μεσαίωνα ήταν να μετατρέψουν τον μόλυβδο, που είναι φτηνό μέταλλο, σε χρυσό. Θα γινόταν, αν μπορούσαν να αφαιρέσουν 3 πρωτόνια από τον μόλυβδο.

Γιατί όμως παρουσιάζουν οι ομάδες παρόμοιες ιδιότητες;
Περιγράφονται οι στιβάδες ηλεκτρονίων

Τα πιο σημαντικά ηλεκτρόνια είναι αυτά που βρίσκονται στην εξωτερική στιβάδα του ατόμου γιατί καθορίζουν τις ιδιότητες του ατόμου.
- Έτσι αν στην εξωτερική στιβάδα το άτομο έχει 1 ηλεκτρόνιο τότε ανήκει στην 1η ομάδα.