Χημεία Γ' Γυμνασίου
3. Μερικές ιδιότητες και χρήσεις των μετάλλων
|
Έχετε φάει μέταλλα;
Μέταλλα υπάρχουν μέσα στις τροφές μας: Πηγές φυσικού ασβεστίου: Πράσινα λαχανικά, ρεβίθια, φακές, σόγια, ξηροί καρποί, θαλασσινά, τυρί, γραβιέρα, γάλα, γιαούρτι και γενικότερα όλα τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Πηγές φυσικού μαγνησίου: Γαλακτοκομικά προϊόντα, κόκκινα κρέατα, ξηροί καρποί, δημητριακά, λεμόνι, μήλο, σόγια, πράσινα λαχανικά, φακές, σοκολάτα. Πηγές φυσικού καλίου: Γάλα, κρέατα, πουλερικά, ψωμί ολικής αλέσεως, φακές, μπανάνες, ξηροί καρποί, τόνος, δημητριακά, φρούτα, φύκια, σόγια, θαλασσινό αλάτι, μαϊντανός, ηλιόσποροι, σταφίδες, κουνουπίδι, σέλινο, παντζάρια, καρότα, ψάρια. Πηγές φυσικού νατρίου: Αλάτι, τυρί γραβιέρα, φύκια, θαλασσινά, αλατισμένο βούτυρο, ελιές αλατισμένες, τυρί φέτα, σαρδέλες παστές, ρύζι, δημητριακά. Πηγές φυσικού σιδήρου: Κρέατα, πουλερικά, ψάρια, αυγά, συκώτι, μαϊντανός, σαρδέλες, φακές, δημητριακά, ξηροί καρποί. Πηγές φυσικού ψευδαργύρου: Κρέατα, πουλερικά, ψάρια, αυγά, στρείδια, ρέγγα, σουσάμι, μελάσα, συκώτι, σόγια, ηλιόσποροι, σιταριού. Πηγές φυσικού χρωμίου: Θυμάρι, σιτάρι, μαγιά μπύρας, λαχανικά, φρούτα, κρέατα, γαλακτοκομικά προϊόντα, δημητριακά. Πηγές φυσικού μαγγανίου: Ξηροί καρποί, κουάκερ, δημητριακά, φρούτα, κάστανα, σιτάρι, ηλιόσποροι, μέλι. Πηγές φυσικού σεληνίου: Δημητριακά, φύτρα σιταριού, λάχανο, κρεμμύδι, καρύδα, τα περισσότερα οστρακοειδή, θαλασσινά. Πηγές φυσικού χαλκού: Στρείδια, καραβίδες, συκώτι, σόγια, ξηροί καρποί, μανιτάρια, κρέατα, δημητριακά, λαχανικά. |
|
Διαβάστε και υπογραμμίστε στην σελ.57 τις ιδιότητες των μετάλλων.
|
3.2 Οι αντιδράσεις των μετάλλων με αραιά διαλύματα οξέων
|
Πείραμα στην σελ.58: (θα γίνει με κάποιες αλλαγές)
Υλικά: 4 μπαλόνια, Mg, Al (αλουμινόχαρτο) ή Zn, Fe και Cu (καλώδιο), HCl, 4 δοκιμαστικοί σωλήνες. - Ρίχνουμε ίσες ποσότητες όλων των μετάλλων μέσα στα μπαλόνια Mg, Al, Fe και Cu. Ρίχνουμε ίση ποσότητα HCl, στους σωλήνες, προσαρμόζουμε τα μπαλόνια και τα γυρνάμε ταυτόχρονα ώστε να πέσουν τα μέταλλα μέσα στο HCl. - Θα πρέπει να φουσκώσει περισσότερο το Mg και σταδιακά λιγότερο τα επόμενα, ενώ ο Cu καθόλου. Πιάστε τους σωλήνες για να διαπιστώσετε ότι οι δοκιμαστικοί σωλήνες ζεστάθηκαν, άρα οι αντιδράσεις είναι εξώθερμες. Γιατί φουσκώνει το μπαλόνι;
Το μπαλόνι φουσκώνει επειδή, όπου πραγματοποιείται αντίδραση απελευθερώνονται μόρια αέριου υδρογόνου. |
|
Το παρακάτω πείραμα είναι παρόμοιο με αυτό που προηγήθηκε.
|
|
Διαβάστε και υπογραμμίστε στην σελ.58 κάτω το συμπέρασμα.
|
|
|
Δείτε την σειρά δραστικότητας (ηλεκτροχημική σειρά των μετάλλων) στην σελ.59. Τα στοιχεία με μεγαλύτερα γράμματα αντικαθιστούν αυτά με τα μικρότερα.
|
|
|
Στην σελ.59 πάνω υπογραμμίστε τα μαύρα γράμματα, τον ορισμό της απλής αντικατάστασης.
|
|
|
Η σειρά δραστικότητας των μετάλλων
|
|
Μέταλλα
|
|
|
Σφυρηλάτηση μετάλλων
|
|
|
Σημείο τήξης
|
|
|
|
Απλή αντικατάσταση
|
|
|
Χημικές εξισώσεις αντιδράσεων απλής αντικατάστασης
|
|
|
Πείραμα στην σελ.59
Υλικά: ποτήρι, σιδερένιο καρφί, θειϊκό χαλκό (CuSO4). |
|
|
Ποια θα είναι η χημική αντίδραση που θα πραγματοποιηθεί; Γιατί;
Η χημική αντίδραση που πραγματοποιείται είναι:
CuSO4 + Fe -> FeSO4 + Cu
Το καρφί αποκτά χαλκό και γι’αυτό αποκτά καστανοκόκκινο χρώμα
Το διάλυμα λόγω του Fe αποκτά πράσινο χρώμα γιατί έχει παραχθεί FeSO4
|
|
Κάντε τις ασκ.4,6 στην σελ.61.
|
